medical
โปรตีนรั่ว สัญญาณเตือนที่ไม่ควรละเลย เสี่ยงไตอักเสบ ไตพังเรื้อรัง
เชื่อว่าหลายคนอาจยังไม่รู้จักภาวะโปรตีนรั่วในปัสสาวะ และอาจไม่ทราบถึงอันตรายของภาวะดังกล่าว ในบทความนี้จะมาให้ข้อมูลเกี่ยวกับโปรตีนรั่วในปัสสาวะเป็นอย่างไร มีสาเหตุปัจจัยจากอะไรบ้าง โปรตีนรั่วเสี่ยงเป็นโรคอะไร และเราสามารถรับมือกับภาวะโปรตีนรั่วได้หรือไม่อย่างไร เพื่อให้ทุกท่านตระหนักถึงความสำคัญของโปรตีนรั่วและดูแลสุขภาพให้เหมาะสม
โปรตีนรั่วในปัสสาวะคืออะไร?
โปรตีนรั่วในปัสสาวะ หรือภาวะโปรตีนยูเรีย (Proteinuria) คือภาวะที่ไตขับโปรตีนอัลบูมิน (Albumin) ออกมาทางปัสสาวะมากกว่าปกติ ซึ่งแสดงถึงการทำงานที่ผิดปกติของไต เนื่องจากปกติแล้วไตจะมีความสามารถในการป้องกันโปรตีนปนออกมาจากปัสสาวะ โดยภาวะโปรตีนรั่วอาจเป็นเพียงอาการชั่วคราวที่หายได้เอง หรือปัญหาเรื้อรังที่จำเป็นต้องได้รับการรักษา
สาเหตุโปรตีนรั่วในปัสสาวะ
โปรตีนรั่วในปัสสาวะเกิดจากหลายสาเหตุ ซึ่งอาจเกิดเพียงชั่วคราว หรือเป็นปัญหาเรื้อรัง โดยสาเหตุของการพบโปรตีนรั่วในปัสสาวะมีดังต่อไปนี้
- การขาดน้ำ : เมื่อร่างกายขาดน้ำ ปริมาณน้ำในเลือดจะลดลง และไตจะทำงานหนักขึ้น ทำให้น้ำปัสสาวะมีความเข้มข้นสูง การตรวจระดับโปรตีนในปัสสาวะจึงมักพบปริมาณโปรตีนสูงกว่าปกติ
- การออกกำลังกายหนัก : การออกกำลังกายที่ใช้พลังงานมากทำให้การไหลเวียนโลหิตและความดันในไตเพิ่มสูงขึ้น ทำให้มีโอกาสที่โปรตีนรั่วปะปนมากับปัสสาวะได้
- โรคไต : โปรตีนรั่วเป็นอาการสำคัญของโรคไต ไม่ว่าจะเป็นโรคไตเรื้อรังหรือภาวะไตอักเสบ ซึ่งทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของไตแย่ลง ไตไม่สามารถกรองของเสียและรักษาสมดุลสารในร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือโรคระบบภูมิคุ้มกัน : โรคเรื้อรังเหล่านี้ล้วนทำให้ไตเกิดการอักเสบ จึงทำให้เกิดโปรตีนรั่วในปัสสาวะได้
- นิ่วในไต : บางครั้งนิ่วในไตที่มีขนาดใหญ่อาจทำให้ไตบาดเจ็บและก่อให้เกิดโปรตีนรั่วในไตได้เช่นกัน
- การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ : กรณีที่การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะมีความรุนแรงหรือแพร่กระจายไปยังไต อาจทำให้ไตอักเสบชั่วคราวและเกิดปัญหาโปรตีนรั่วในปัสสาวะได้
รู้ทันอาการโปรตีนรั่วในปัสสาวะ มีอะไรบ้าง?
อาการของภาวะโปรตีนรั่วในปัสสาวะขึ้นอยู่กับสาเหตุที่แท้จริงของโปรตีนรั่ว แต่เมื่อไหร่ที่พบอาการเหล่านี้ อาจสงสัยได้ว่าตนเองกำลังมีภาวะโปรตีนรั่ว และควรเข้ารับการตรวจหาสาเหตุโดยเร็ว
- ปัสสาวะเป็นฟอง ซึ่งเป็นอาการหลัก ๆ ที่พบในผู้ที่มีโปรตีนรั่วในปัสสาวะ
- ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
- ปัสสาวะเป็นเลือด
- มีอาการบวมน้ำที่หน้า รอบดวงตา เข้า หรือขา
- อ่อนเพลียง่าย เหนื่อยง่าย
- เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
- ปวดเอว
- น้ำหนักขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ
การรักษาโปรตีนรั่วในปัสสาวะ
การรักษาภาวะโปรตีนรั่วในปัสสาวะ (Proteinuria) ขึ้นอยู่กับสาเหตุของโรค โดยแนวทางการรักษาจะมุ่งไปที่การจัดการต้นเหตุที่ทำให้เกิดโปรตีนรั่ว ซึ่งอาจรวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การใช้ยา และการรักษาทางการแพทย์อื่น ๆ ดังนี้
- โปรตีนรั่วจากโรคไต : รับการรักษาโดยการใช้ยา ควบคุมระดับความดันและน้ำตาล ดื่มน้ำสะอาดให้มาก เพื่อไม่ให้ไตทำงานหนัก
- โปรตีนรั่วจากโรคเบาหวาน : ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้เป็นปกติ
- โปรตีนรั่วจากความดันโลหิตสูง : ใช้ยาลดความดัน และพยายามควบคุมไม่ให้เกิดความเครียด
- โปรตีนรั่วจากการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ : ใช้ยาปฏิชีวนะ เมื่อการติดเชื้อหายไป ไตจะหายอักเสบและกลับมาเป็นปกติ
- โปรตีนรั่วจากนิ่วในไต : ดื่มน้ำให้มาก หรือใช้ยารักษา แต่กรณีที่นิ่วใหญ่มากอาจต้องเข้ารับการผ่าตัด
นอกจากการรักษาโรคที่เป็นสาเหตุของโปรตีนรั่วในปัสสาวะแล้ว การปรับพฤติกรรมให้ถูกสุขลักษณะ เช่น การดื่มน้ำให้มากเพียงพอ การออกกำลังกายให้เหมาะสม การควบคุมอาหาร ก็เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยลดภาวะโปรตีนรั่วได้เช่นกัน
โปรตีนรั่วแก้ไขได้ หากตรวจพบสาเหตุได้ไว
โปรตีนรั่วในปัสสาวะไม่ใช่ภาวะปกติ และอาจกลายเป็นอาการหนึ่งของโรคเรื้อรังที่ต้องรีบได้รับการรักษา จึงไม่ควรชะล่าใจ หากพบอาการผิดปกติ เช่น ปัสสาวะเป็นฟอง ปัสสาวะมีเลือดปน เจ็บแสบขัดขณะปัสสาวะ ตัวบวม เหนื่อยง่าย แนะนำให้เข้ารับการตรวจกับแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษา ยิ่งพบสาเหตุไว ยิ่งมีโอกาสรักษาหายขาดมากขึ้น
