การมีลูกเป็นหนึ่งในความฝันของหลายๆ คู่รัก แต่สำหรับบางคู่ การเริ่มต้นครอบครัวกลับเป็นเรื่องที่ไม่ง่ายอย่างที่คิด การมีลูกยาก หรือที่เรียกว่า “ภาวะมีบุตรยาก” กลายเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อความสุขและความสัมพันธ์ในครอบครัว ซึ่งมีหลายปัจจัยที่อาจทำให้การตั้งครรภ์เป็นเรื่องยากกว่าที่คาดไว้ ใครที่กำลังอยากมีลูกง่าย แต่มีปัญหามีลูกยากต้องทําไงดี? บทความนี้มีคำตอบ!
‘ภาวะมีบุตรยาก’ คืออะไร
ภาวะมีลูกยาก (Infertility) คือ ภาวะที่คู่สมรสไม่สามารถมีบุตรได้ภายในระยะเวลา 1 ปี โดยมีเพศสัมพันธ์สม่ำเสมอและไม่มีการคุมกำเนิด หรือในกรณีที่ฝ่ายหญิงมีอายุเกิน 35 ปี อาจพิจารณาว่าเป็นภาวะมีบุตรยากได้เมื่อพยายามมีบุตรมาแล้ว 6-12 เดือน
ต้นเหตุของภาวะมีลูกยากในผู้ชาย
ภาวะมีลูกยากในผู้ชาย (Male Infertility) คือ สถานการณ์ที่ความสามารถของผู้ชายในการทำให้ผู้หญิงตั้งครรภ์ลดลง ซึ่งอาจเกิดจากปัญหาหลายประการที่เกี่ยวข้องกับการผลิตสเปิร์ม, คุณภาพของสเปิร์ม, หรือกระบวนการในการส่งผ่านสเปิร์มไปยังมดลูกของผู้หญิง สาเหตุหลักๆ ที่อาจทำให้เกิดภาวะมีลูกยากในผู้ชายมีดังนี้
- ปัญหาเกี่ยวกับอสุจิ จำนวนอสุจิน้อยกว่าเกณฑ์, อสุจิเคลื่อนไหวช้า, อสุจิมีรูปร่างผิดปกติ ไม่สมบูรณ์ ทำให้ไม่สามารถปฏิสนธิได้
- ปัญหาทางกายภาพ ท่อนำอสุจิอุดตัน ทำให้อสุจิไม่สามารถเคลื่อนที่ออกจากอัณฑะได้ หรือเกิดจากหลอดเลือดอัณฑะผิดปกติ ส่งผลต่อการผลิตอสุจิ
- ปัจจัยอื่นๆ ฮอร์โมนเพศชายต่ำ, การติดเชื้อ, ความผิดปกติทางพันธุกรรม, ปัจจัยแวดล้อม เช่น ความร้อนสูง, สารเคมี, รังสี
โดยอาการที่บ่งบอกถึงภาวะมีลูกยากในผู้ชาย
- มีบุตรยาก ไม่สามารถทำให้คู่สมรสตั้งครรภ์ได้
- ปัญหาการหลั่ง อสุจิมีปริมาณน้อย หรือไม่มีอสุจิเลย
- มีก้อนที่อัณฑะ
- เจ็บปวดบริเวณอัณฑะหรือขาหนีบ
ต้นเหตุของภาวะมีลูกยากในผู้หญิง
ภาวะมีลูกยากในผู้หญิง (Female Infertility) คือ สถานการณ์ที่ผู้หญิงอยากท้อง แต่ไม่สามารถตั้งครรภ์ได้แม้ว่าจะมีการมีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอและไม่มีการคุมกำเนิดเป็นเวลานาน ปัญหาการมีบุตรยากในผู้หญิงอาจเกิดจากหลายปัจจัย ซึ่งรวมถึงปัญหาที่เกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์หรือปัญหาทางสุขภาพทั่วไป สาเหตุของภาวะมีบุตรยากในผู้หญิง ดังนี้
- ปัญหาในการตกไข่ รังไข่ทำงานผิดปกติ เช่น ภาวะรังไข่หลายถุงน้ำ, รังไข่หยุดทำงานก่อนวัย และระดับฮอร์โมนที่ผิดปกติ
- ปัญหาท่อนำไข่ ท่อนำไข่อุดตัน หรือท่อนำไข่ผิดรูป
- ปัญหาที่มดลูก มดลูกมีเนื้องอก หรือมดลูกมีบาดแผล จากการผ่าตัดหรือการติดเชื้อ
- ปัจจัยอื่นๆ ภาวะมีบุตรยากที่ไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจน, มีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน, โรคไทรอยด์, โรคติดเชื้อ รวมไปถึงปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม เช่น ความเครียด, อาหาร, น้ำหนักตัว
โดยอาการที่บ่งบอกถึงภาวะมีลูกยากในผู้หญิง
- ไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ แม้พยายามมีบุตรมาเป็นเวลานาน
- ประจำเดือนมาไม่ปกติ เช่น มาไม่ตรงเวลา, มาบ่อยเกินไป หรือมาน้อยเกินไป
- มีอาการปวดท้องประจำเดือนรุนแรง
- มีตกขาวผิดปกติ
วิธีการรักษาภาวะมีลูกยากที่แพทย์แนะนำ
มีลูกยากต้องทําอย่างไรดี? การรักษาภาวะมีลูกยาก (Infertility) ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาและความต้องการของคู่รักที่ประสบปัญหา โดยวิธีที่แพทย์แนะนำ มีดังนี้
- การฝากไข่
การฝากไข่ หรือ การแช่แข็งไข่ เป็นกระบวนการทางการแพทย์ที่ช่วยรักษาคุณภาพของไข่เพศหญิง เพื่อนำไปใช้ในการตั้งครรภ์ในอนาคต โดยการนำไข่ที่สุกสมบูรณ์ออกมาจากรังไข่ แล้วนำไปแช่แข็งในอุณหภูมิที่ต่ำมาก เพื่อรักษาสภาพของไข่ให้คงอยู่ได้นาน
- การฉีดอสุจิเข้าโพรงมดลูก IUI
IUI หรือ Intrauterine Insemination คือกระบวนการทางการแพทย์ที่ช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ โดยการนำเชื้ออสุจิที่ผ่านการเตรียมมาฉีดเข้าไปในโพรงมดลูกโดยตรงในช่วงเวลาที่ไข่สุกพร้อมที่จะปฏิสนธิ ทำให้เชื้ออสุจิมีโอกาสเข้าไปพบไข่และเกิดการปฏิสนธิได้มากขึ้น
- การทำเด็กหลอดแก้ว IVF
การทำเด็กหลอดแก้ว (In Vitro Fertilization: IVF) เป็นเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายทั่วโลก สำหรับคู่รักที่ประสบปัญหาในการมีบุตรตามธรรมชาติ โดยเป็นกระบวนการที่นำไข่และอสุจิมาปฏิสนธิกันนอกร่างกายในห้องปฏิบัติการ เพื่อให้เกิดตัวอ่อน แล้วนำตัวอ่อนที่เจริญเติบโตดีฝังกลับเข้าไปในมดลูกของผู้หญิง
- การทำเด็กหลอดแก้ว ICS
ICSI (Intracytoplasmic Sperm Injection) เป็นวิธีมีลูกโดยการฉีดอสุจิเข้าเซลล์ไข่โดยตรง เป็นเทคโนโลยีที่พัฒนาต่อยอดมาจากการทำเด็กหลอดแก้ว (IVF) โดยมีจุดเด่นที่การเพิ่มโอกาสในการปฏิสนธิสำหรับคู่รักที่มีปัญหาเกี่ยวกับอสุจิ
วางแผนอนาคตเพื่อการมีบุตรสำหรับผู้ที่มีลูกยาก
เมื่อเผชิญกับปัญหาภาวะมีลูกยาก (Infertility) การเลือกวิธีทางการแพทย์ที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญที่สามารถเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ได้ การรักษาภาวะมีบุตรยาก จะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับสาเหตุที่พบ ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้วินิจฉัยและให้คำแนะนำที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล การเข้าใจถึงปัญหาและตัวเลือกที่มีอยู่จะช่วยให้คุณสามารถตัดสินใจได้ดียิ่งขึ้นและหาวิธีการมีลูกที่เหมาะสมในการจัดการกับปัญหา การค้นหาความหวังและแนวทางในการรักษาคือก้าวแรกที่สำคัญในการเริ่มต้นเส้นทางใหม่ในชีวิตครอบครัวของคุณ